کد مطلب:20559 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

نفس چيست؟ تفاوت ميان روح و نفس چيست؟

نفس عبارت از قوه اي است كه در جسم موجود است يا به آن تعلق مي گيرد و منشأ آثار گوناگون است.

توضيح: برخي اجسام داراي آثاري مي باشند كه به صورت يكنواخت از آن ها ظهور مي يابند، مثلاً آتش همواره داراي اثر سوزندگي يا ايجاد حرارت است. يخ همواره سرد و خورشيد هميشه سوزان است و نور افشاني مي كند.

بنابراين آثار اين اجسام به صورت يكنواخت ظاهر مي گردد.

اجسام ديگري هستند كه آثار يكنواختي ندارند، مثلاً انسان گاهي نشسته است و گاهي ايستاده؛ زماني مي خندد و زماني مي گريد؛ هم چنين داراي ادراكات متفاوتي است و اين آثار از خاستگاه واحدي سرچشمه مي گيرد كه نام آن را نفس مي گذاريم.

پس نفس امري است كه منشأ آثار مختلف و ناهمگون در جسم مي شود.

دربارة تفاوت ميان روح و نفس مي توان گفت: روح و نفس از نظر فلسفي در بعضي كاربردها تفاوت دارد؛ زيرا اگر آن را به عنوان موجودي مجرد از ماده در نظر بگيريم، از آن تعبير به روح مي شود، اما اگر موجود مجردي باشدكه ارتباط و اضافه و تعلق به بدن دارد، از آن تعبير به نفس مي شود.

نفس جوهري است كه ذاتاً مجرد است، ولي در عمل مادي مي باشد، يعني هر چند از جنس ماده نيست، ولي افعال خود را از طريق ابزارهاي مادي انجام مي دهد، مانند دانش هايي كه انسان ها كسب مي كنند كه با استفاده از اندام حسي صورت مي پذيرد.

روح ذاتاً و فعلاً مجرد است، يعني ماده نيست و در كنش ها و فعاليت هايش نيازمند به ابزار مادي نمي باشد.

البته معمولاً نفس و روح به صورت مترادف به كار مي روند و توجهي به تفاوت بين اين دو نمي شود.

اختلافي كه ميان نفس و روح بيان شد، اختلاف فلسفي است، اما در بحث هاي اخلاقي معناي نفس غالباً به حالت ها وگرايش هاي دروني انسان ها و يا قوه اي كه درون انسان وجود دارد، اطلاق مي شود، ما نند نفس اماره، لوامه، راضيه و مطمئنه.